
Puchar Polski w piłce nożnej mężczyzn
Puchar Polski w piłce nożnej: historia
Puchar Polski w piłce nożnej istnieje od 1946 roku, początkowo jako "Centralny Puchar Polski w piłce nożnej". Zawody te znane są również pod nazwą Puchar Polski. Jest to drugi najważniejszy krajowy tytuł w Polsce, po mistrzostwach Ekstraklasy. Z biegiem czasu rozgrywki uległy wielu zmianom.
1946 do 1949
Pierwsza edycja Pucharu Polski w piłce nożnej odbyła się w 1946 roku i wzięły w niej udział tylko cztery drużyny. Zawody rozgrywane były na jednej nodze i składały się z fazy grupowej, po której następował finał.
W 1947 roku zmieniono nazwę turnieju na "Puchar Polski Centralnej w Piłce Nożnej" i stał się on oficjalnymi mistrzostwami regionu. Turniej składał się z dwóch rund: w pierwszej wszystkie kluby grały ze sobą raz u siebie i raz na wyjeździe, natomiast w drugiej rundzie zostały podzielone na sześć grup po trzy drużyny, a każda z nich grała ze sobą dwa razy w tej rundzie.
W 1948 roku po raz pierwszy tytuł mistrzowski zdobył ŁKS Łódź. W 1949 roku Puchar COP stał się ogólnopolską imprezą dla klubów najwyższej klasy rozgrywkowej.
1950 - 1956
W latach 1950-1956 rozgrywki toczyły się w pięciu etapach: ćwierćfinały, półfinały, finały, a następnie dwa mecze o trzecie miejsce. Zdobywcą Pucharu Polski była drużyna mistrzowska lub klub, który wyprzedził wszystkie pozostałe drużyny w rozgrywkach ligowych.
W rozgrywkach "Piłkarskiego Pucharu Polski" bierze udział 18 drużyn. Pierwsza runda składa się z 6 spotkań: trzy pary meczów u siebie i na wyjeździe pomiędzy każdą parą. Następnie rozgrywanych jest kolejnych 6 spotkań: po trzy pary meczów u siebie i na wyjeździe.
Finał odbywa się na neutralnym obiekcie, wyznaczonym na podstawie losowania po ostatniej rundzie.
1957 - 1958
W 1957 roku zmieniono nazwę rozgrywek na Puchar Polski w piłce nożnej oraz zasady kwalifikacji, dopuszczając do rozgrywek wyłącznie drużyny ze stolicy Polski - Warszawy. W 1958 roku do rozgrywek ponownie dopuszczono wszystkie drużyny wojewódzkie, ale wprowadzono dwumecz eliminacyjny pomiędzy mistrzami województw a zwycięzcami z Warszawy.
1959-1968
W 1959 roku Puchar Polski Centralnej został przemianowany na Puchar Polski w piłce nożnej. W tym też okresie rozgrywki podzielono na trzy etapy: rundę wstępną, rundę zasadniczą i fazę finałową.
W 1968 roku wprowadzono nowy system rozgrywek. Rozgrywki składały się z sześciu rund i fazy pucharowej. Runda wstępna odbyła się w kwietniu, a kluby ze wszystkich szczebli grały ze sobą raz. Czterech zwycięzców zagrało w maju z drużynami z wyższych lig. Dwóch zwycięzców awansowało do rozgrywek z drużynami z jeszcze wyższych lig. W 1962 roku proces ten został skrócony do pięciu rund i dwóch etapów ze względu na konflikty terminarzowe pomiędzy meczami reprezentacji narodowej a rozgrywkami klubowymi.
Trzecie wcielenie Pucharu Polski w Piłce Nożnej rozpoczęło się w 1993 roku ośmiorundowym turniejem z udziałem klubów z niższych lig, zakończonym meczem finałowym pomiędzy klubami Ekstraklasy, które zakwalifikowały się do niego poprzez wygranie swojego regionalnego pucharu.
1969 do 1975
W 1969 roku puchar został rozszerzony z 16 do 32 drużyn. Pierwsza runda rozgrywana była w grupach regionalnych. Zwycięzcy grup przechodzili do drugiej rundy, gdzie byli łączeni z innymi zwycięzcami grup i rozgrywali mecze u siebie i na wyjeździe.
Finał Pucharu Polski w piłce nożnej rozgrywany był na Stadionie Narodowym w Warszawie.
W sezonie 1975 mecze rozgrywane były wyłącznie na neutralnym gruncie. Stało się tak ze względu na zaostrzone środki bezpieczeństwa spowodowane silnymi niepokojami politycznymi w Polsce w tamtym okresie.
1976-1977
Puchar Polski w piłce nożnej był rozgrywany w systemie pucharowym, a wszystkie mecze rozgrywane były jako pojedyncze spotkania. W edycji 1976-77 wzięło udział 30 klubów.
1978 do 1999
W 1978 roku Polski Związek Piłki Nożnej wprowadził nowy format rozgrywek o Puchar Polski. Zwycięzcy eliminacji regionalnych, rozgrywanych przez drużyny z niższych klas rozgrywkowych, kwalifikowali się do fazy finałowej Pucharu Polski. Pierwszym etapem była faza grupowa, w której znalazło się 16 grup po 4 drużyny każda. Zwycięzcy tych grup przechodzili do ćwierćfinałów. Ćwierćfinaliści byli rozstawieni w zależności od miejsca w grupie i rozgrywali dwa mecze - u siebie i na wyjeździe z przeciwnikami.
W 1979 i 1980 roku rozgrywki pucharowe składały się z dwóch faz - rundy wstępnej i finałów.
W latach 1981-1988 ponownie była tylko jedna faza rozgrywek pucharowych - rundy wstępne, a następnie finały.
W latach 1990-1999 rozgrywki pucharowe składały się z czterech faz: eliminacje (rundy 1-4), runda kwalifikacyjna (runda 5), faza grupowa (rundy 6-8) i finały.
Od roku 2000 do dziś rozgrywki pucharowe składają się z sześciu faz: eliminacje (rundy 1-2), eliminacje (runda 3), faza grupowa (rundy 4-5), fazy playoff (rundy 6-7) i finały.
2000 do chwili obecnej
Puchar Polski w piłce nożnej ma długą historię, sięgającą aż 1946 roku. W 2000 roku zawody zostały przemianowane na Puchar Polski. Obecnie organizatorem Pucharu Polski w piłce nożnej jest PZPN, a sponsorem Orange Polska. Biorą w nim udział wszystkie drużyny Ekstraklasy oraz jedna drużyna Premiera Liga, KS Cracovia Kraków. Drużyny są losowane do dwóch rund rozgrywek, w każdej rundzie grają mecze u siebie. Mecz finałowy tradycyjnie rozgrywany jest na Stadionie Narodowym w Warszawie.


Zasady uczestnictwa w rozgrywce o Puchar Polski
Turniej o Puchar Polski to coroczne krajowe rozgrywki piłkarskie. Są to drugie najważniejsze rozgrywki w Polsce, po rozgrywkach Ekstraklasy.
W Pucharze Polski mogą brać udział wszystkie kluby zarejestrowane w systemie ligowym PZPN. Szansę na udział w tej prestiżowej imprezie mają także zespoły z niższych lig.
Turniej rozpoczyna się od dwóch rund kwalifikacyjnych dla drużyn z II i III ligi, po których następuje osiem rund dla klubów z I, II i III ligi. W tych rundach kwalifikacyjnych, drużyny grają przeciwko sobie w pojedynczych meczach. Po zakończeniu wszystkich szesnastu rund kwalifikacyjnych, trzydziestu dwóch uczestników przechodzi do fazy finałowej - ćwierćfinałów, półfinałów, meczu o trzecie miejsce i finału.
Mecze rozgrywane są w formacie pojedynczej eliminacji. Rundy kwalifikacyjne i runda 32 drużyn są rozgrywane w systemie dwumeczów z rewanżem, natomiast faza finałowa jest rozgrywana w pojedynczych meczach.
W rozgrywkach Pucharu Polski mogą brać udział wszystkie kluby zarejestrowane w systemie ligowym PZPN. Jedynym wyjątkiem są:
- Kluby, które grają w Ekstraklasie, gdyż są one automatycznie kwalifikowane do fazy finałowej Pucharu Polski.
- Kluby, które grają w niższych ligach i nie awansowały do wyższej ligi.
- Kluby, których drużyna A występuje w jednej z czterech najwyższych klas rozgrywkowych w innych krajowych rozgrywkach pucharowych (np. niemiecki DFB Pokal).
Jeśli klub zdobędzie Puchar Polski po raz czwarty z rzędu, otrzyma tytuł "Króla Polski". Jeśli wygra po raz piąty z rzędu, otrzyma tytuł "Legendarnego Króla Polski".
Turniej po raz pierwszy został rozegrany w 1925 roku. Ruch Chorzów jest klubem z największą liczbą zdobytych Pucharów Polski (siedem). Jagiellonia Białystok ostatni Puchar Polski zdobyła w 2017 roku.
Zwycięzca turnieju otrzymuje Puchar Polski i automatycznie kwalifikuje się do rozgrywek UEFA Europa League w następnym sezonie, o ile nie zakwalifikował się wcześniej poprzez zajęcie miejsca w lidze.
Zdobywca Pucharu Polski ma również prawo do zorganizowania meczu towarzyskiego z mistrzem Ekstraklasy.